Des livres, rien que des livres. Alignés sur les étagères. Empilés au sol.Entassés sur le moindre coin de table. Toutes les pièces en regorgent. A peine la place de circuler.C'est ici, dans cet appartement bourgeois du 16e arrondissement de Paris, que Pierre-Emmanuel Dauzat a installé son bureau. Ici qu'il travaille face à son ordinateur, douze à quatorze heures par jour, à lire, traduire et préfacer les livres des autres et à écrire les siens. Le soir, il n'a qu'à traverser la rue pour rentrer chez lui. "Ma vie sociale est réduite au minimum", reconnaît-il.
A bientôt 50 ans, Pierre-Emmanuel Dauzat est l'un des traducteurs français les plus demandés.[...]
Polyglotte ? Pierre-Emmanuel Dauzat balaie le qualificatif d'un revers de main. Il ne parle aucune des langues qu'il traduit. "Même en anglais, je suis incapable de dire deux mots, assure-t-il. A part le latin et le grec, je n'ai jamais appris aucune langue étrangère. La plupart de mes contrats, je les ai signés sans connaître le moins du monde la langue que j'allais traduire. Il suffit qu'un éditeur me convainque de l'intérêt d'un livre pour que j'accepte de relever le défi. Vous ne pouvez pas imaginer dans quel état de tension je suis quand je me mets à travailler sur un texte auquel je ne comprends rien..."[...]
Sa méthode est toujours la même : allergique aux grammaires, il préfère s'"immerger" dans des dictionnaires et des livres en édition bilingue. Généralement, il ne lit pas à l'avance l'ouvrage qu'il doit traduire : "C'est indispensable pour garder une forme de spontanéité dans la traduction." Seul principe, il commence par traduire la fin : "J'ai une telle angoisse de la mort que je préfère me débarrasser de la fin dès le début", explique-t-il. [...] Ce "besoin vital de (s')exiler dans la langue des autres", il dit l'éprouver depuis toujours. | Βιβλία, τίποτα άλλο από βιβλία. Αραδιασμένα στα ράφια. Σωριασμένα στο πάτωμα. Στοιβαγμένα σε κάθε γωνιά του γραφείου. Όλα τα δωμάτια τίγκα. Ίσα που κυκλοφορείς. Εδώ, σε αυτό το αστικό διαμέρισμα του δεκάτου έκτου τομέα στο Παρίσι, ο Πιέρ-Εμανιέλ Ντοζά έστησε το γραφείο του. Εδώ εργάζεται μπροστά στον υπολογιστή του, δώδεκα με δεκατέσσερις ώρες την ημέρα, διαβάζει, μεταφράζει και προλογίζει βιβλία άλλων και γράφει τα δικά του. Το βράδυ, δεν έχει παρά να περάσει τον δρόμο για να γυρίσει σπίτι. "Η κοινωνική μου ζωή είναι ελάχιστη", παραδέχεται. Σχεδόν πενηντάρης, ο Πιέρ-Εμανιέλ Ντοζά είναι ένας από τους πιο περιζήτητους Γάλλους μεταφραστές.[...] Είστε πολύγλωσσος; Ο Πιέρ-Εμανιέλ Ντοζά σκουπίζει το δοκιμαστικό με το πίσω μέρος της παλάμης του. Δεν μιλά καμιά από τις γλώσσες τις οποίες μεταφράζει. "Και στα αγγλικά ακόμη, είμαι ανίκανος να πω δυο λόγια", ομολογεί. "Πέρα από λατινικά και ελληνικά, ποτέ δεν έμαθα καμία ξένη γλωσσα. Τα περισσότερα συμβόλαιά μου τα υπέγραψα χωρίς να γνωρίζω στο παραμικρό την γλώσσα από την οποία θα μετέφραζα. Φθάνει ένας εκδότης να με πείσει ότι ένα βιβλίο έχει ενδιαφέρον, για να δεχτώ να το αναλάβω. Δεν μπορείτε να φανταστείτε σε πόση ένταση βρίσκομαι όταν ξεκινώ να δουλεύω ένα κείμενο από το οποίο δεν καταλαβαίνω γρι..." [...] Η μέθοδός του πάντα η ίδια: αλλεργικός ων στις γραμματικές, προτιμά να "βυθίζεται" σε δίγλωσσα λεξικά και βιβλία. Γενικά, δεν διαβάζει εξαρχής το έργο που έχει να μεταφράσει: Είναι απαραίτητο για να διατηρήσω κάποιου είδους αυθορμητισμό στην μετάφρασή." Μόνη του αρχή, ότι ξεκινά να μεταφράζει από το τέλος: " Έχω τέτοια αγωνία για τον θάνατο, που προτιμώ να ξεμπερδεύω με το τέλος από την αρχή", εξηγεί. [...] Αυτή την "ζωτική ανάγκη να (αυτο-)εξορισθώ στην γλώσσα των άλλων", δηλώνει ότι την αισθανόταν ανέκαθεν. |